Абрусы-самаборы ляглі ў беларускі куфар

25 красавіка 2018 года ў Даўгаўпілскім Цэнтры беларускай культуры (ЦБК) у рамках праекта «Куфар беларускіх скарбаў», прысвечанага 100-годдзю Латвійскай Рэспублікі, адбылася вечарына, прысвечаная гісторыі беларускіх абрусаў, дыванкоў і іншых упрыгожванняў дома.

Кожнае мерапрыемства праекта прысвечана аднаму прадмету з бабулінага куфра. У свой «Куфар беларускіх скарбаў» мы ўжо склалі такія сакральныя аўтэнтычныя вырабы як: тканыя і вышытыя ручнікі, плеценыя паясы, пашытыя нацыянальныя касцюмы – усё тое, што з’яўляецца матэрыяльнай спадчынай беларусаў. Зараз надышла чарга абрусаў і кілімкоў. У гэты дзень у ЦБК сабраліся ўсе, каго цікавіць багатая беларуская культура, яе матэрыяльная і нематэрыяльная спадчына.

У Беларусі здаўна было развіта хатняе мастацкае ткацтва. Стваральнікам узорыстых вырабаў з'яўляецца простая беларуская сялянка, якая ўклала ў сваю працу не толькі шматвяковы вопыт, але і шмат густу, фантазіі і, вядома ж, часцінку душы.

Вялікую ролю ў побыце беларускага сялянства меў абрус, які мог быць і тканым, і вышываным, і плеценым на рамцы, і вязаным кручком. Абрус лічыўся неад'емнай часткай хатняга побыту і ўжываўся як у дэкаратыўных, так і гігіенічных мэтах. У чыстай палове хаты заўсёды стаяў стол, накрыты ўзорыстым ільняным абрусам. За «голы» (без абруса) стол есці не садзіліся, бо верылі, што ў хаце не будзе дастатку. У святочныя дні ў дамах часцяком можна было ўбачыць своеасаблівую выставу прыгожых абрусаў. Пра ўсё гэта і многае іншае распавяла кіраўніца ЦБК і старшыня беларускага таварыства «Уздым» Жана Раманоўская. Яна таксама прадставіла прэзентацыю на экране абрусаў і вялікую разнастайнасць узораў на іх; а таксама кілімкі і палавікі.

Затым была дэманстрацыя абрусаў з Гродзенскай, Віцебскай і Гомельскай вобласцей. Гаспадыні гэтых унікальных рэчаў (Галіна Сантоцкая, Жана Раманоўская, Інэса Казлоўская, Лілія Воранава) падзяліліся ўспаміны пра свае бабуль, матуль, якія сваімі рукамі стварылі такую ​​прыгажосць.

Акрамя абрусаў, для ўпрыгожвання жылля карысталіся даматканымі і вышытымі сурвэткамі, якія ў Беларусі называліся макаткамі. Ж.Раманоўская прадэманстравала вышытыя сурвэткі сваёй свякрухі, а таксама перададзеныя ў дар музею ад Яўгеніі Гуляевай, Галіны Сантоцкой, Ліліі Воранавай; а потым прадставіла выставу ходнікаў, звязаных умелымі рукамі ўнікальнай 96-гадовай жанчыны з вёскі Парыж Пастаўскага раёна (Беларусь) - Краско Соф'і Сямёнаўны. Падрабязней пра рукадзельніцу расказалі госці вечарыны - яе дачка Ірына Ясюкевіч і нявестка Галіна Краско, якія падарылі ў дар музею ходнік сваёй мамы.

У музей, які ствараецца пры ЦБК, яшчэ паступіла шмат дароў: Лілія Воранава падарыла два даматканыя пакрывалы, каштоўныя кнігі і чамадан; Ірына Хажэўская - два абрусы, вышытыя і тканыя яе бабуляй; Валянціна Анікіна - тканы і вязаны абрусы.

На вечары не абышлося, вядома ж, без музычных нумароў. У выкананні творчых калектываў «Купалінка», «Лянок», «Спадчына», «Пралескі», «Паўлінка» былі выкананы песні, танцы, паказаны абрады; свае вершы прачытаў паэт Станіслаў Валодзька; прагучалі вершы з паэмы беларускай паэткі Ларысы Генюш «Куфар» і радкі вершаў Райніса ў перакладзе на беларускую мову ў выкананні Марыі Памецька, Тэрэсы Паўлавай, Ліліі Воранавай.

Закончыўся вечар пад кранальную беларускую песню «Сустрэча з домам» у выкананні ансамбля "Купалінка" і словамі кіраўніцы ЦБК Жаны Раманоўскай і метадыста Марыі Памецька пра тое, што гэты год у Беларусі абвешчаны годам малой Радзімы. І ў кожнага з нас ёсць такі самы дарагі сэрцу куток, дзе мы нарадзіліся, зрабілі першыя крокі, сказалі першыя словы, адкуль павыляталі ў вялікае жыццё. Воляю лёсу мы зараз жывем у Латвіі, якую любім і якая стала для нас другой радзімай. Але назаўжды ў нашых сэрцах будзе жыць любоў да тых месцаў, адкуль мы родам...

Наступнае мерапрыемства праекта, прысвечанае беларускім дыванам, пройдзе 25 мая 2018 года, у 18.00, у Цэнтры латышскай культуры (Даўгаўпілс, вул.Рыгас, 22-А).

Адкрыем разам яшчэ адну старонку багатай гісторыі беларусаў Латвіі!

Інфармацыя падрыхтавана:
Цэнтр беларускай культуры