11-га кастрычніка 2025 года ў вялікай канцэртнай зале Палаца культуры пры поўным аншлагу прайшоў XV Міжнародны фестываль народнай культуры “Беларускі кірмаш у Даўгаўпілсе”, арганізаваны Цэнтрам беларускай культуры Дома адзінства.
Штогадовы фестываль “Беларускі кірмаш у Даўгаўпілсе”, мэтай якога з'яўляецца захаванне і папулярызацыя культурнай спадчыны беларусаў, а таксама ўмацаванне міжкультурнага дыялогу і міжнародных сувязяў, сабраў аматарскія беларускія калектывы з розных гарадоў Латвіі, Літвы, Эстоніі і Польшчы.
У гэтым годзе культурны форум прайшоў пад знакам юбілею і рэтраспектывы. Арганізатары звярнулі свой погляд у мінулае і прагарталі летапіс, як просты канцэрт за пятнаццаць гадоў, мяняючы тэмы і пашыраючы геаграфію ўдзельнікаў, развіўся да міжнароднага фестывалю беларускай дыяспары краін Балтыі.
У фае Палаца культуры гледачоў чакалі перасовачная фотавыстава фестывальных момантаў розных гадоў, экспазіцыя восеньскіх дароў і хатніх нарыхтовак, майстар-класы па традыцыйнай дэкаратыўна-прыкладной творчасці беларусаў і кніжная абменная акцыя.
На гала-канцэрце выступілі 18 творчых калектываў. Большую частку з іх склалі ансамблі з Латвіі, якія прадставілі ўсе рэгіёны краіны. Пералічым усіх. З Латгалэ былі даўгаўпілскія “Купалінка”, “Лянок”, “Паўлінка”, “Пралескі”, “Спадчына” і “Скарбніца”; “Рабінушка” з Прэйлі, “Узоры” з Ліван, “Сузор’е” з Рэзэкнэ, “Крыніца” з Лудзы і “Аколіца” з Дагды. З Курзэмэ завіталі вентспілская “Журавінка” і ліепайская “Мара”. Упершыню на фестывалі выступілі елгаўскі “Лянок” (Зэмгалэ) і рыжская “Надзея” (Відзэмэ).
У сваю чаргу замежныя госці прыехалі з Літвы, Эстоніі і Польшчы: “Світанак” (Вісагінас), “Сябры” (Нарва) і “Світанак” (Беласток).
Міжнародны фестываль вітала кіраўніца Дома адзінства Даўгаўпілскага дзяржаўнага гарадскога самакіравання Дзіяна Солданэ.
Дзве з паловай канцэртныя гадзіны праляцелі на адным дыханні, бо ўдзельнікі і гледачы зацікаўлена ўспаміналі, што было на папярэдніх фестывалях, быццам учора. На вялікі экран выводзілася афіша кожнага фестывалю, нагадвалася яго тэма і галоўныя факты. Потым гучалі фальклорныя альбо сучасныя песні, ішлі народныя альбо сцэнічныя танцы, а звязвалі выступленні тэатральныя мініяцюры ў спалучэнні з вясковым гумарам.
Як развіваўся “Беларускі кірмаш у Даўгаўпілсе”, нагадвала кіраўніца ЦБК Жанна Раманоўская.
5-га лістапада 2011 года беларусы Даўгаўпілса ладзілі першы Кірмаш, выглядалі нявест і жаніхоў.
Тэмай другога Кірмашу сталі сялянскае жыццё і сватанне. Упершыню прыехалі замежныя госці – з Літвы і Беларусі.
Гледачы трэцяга Кірмашу пазнаёміліся з традыцыяй заручын.
Чацвёрты Кірмаш афіцыйна набыў статус Міжнароднага фестывалю народнай культуры з назвай “Беларускі кірмаш у Даўгаўпілсе”. На ім яскрава адгулялі беларускае вяселле.
Пяты фестываль атрымаўся двойчы юбілейным – пятым па чарзе і прысвечаным юбілею Даўгаўпілса. Гледачам паказалі народны абрад хрышчэння немаўля. Упершыню завіталі госці з Эстоніі і Польшчы.
Тэмай шостага Кірмашу было свята ўраджаю. Фестываль набыў свой лагатып – арнаментальны млын.
Сёмы Кірмаш быў прысвечаны тэме кахання. І таксама з любоўю была выдадзена друкаваная кніга пра даўгаўпілскі фестываль.
Восьмы Кірмаш прайшоў пад знакам стагоддзя Латвійскай Рэспублікі. У 2018 годзе ў Цэнтры беларускай культуры сабралі куфар беларускіх скарбаў і адкрылі музейную хатку.
Дзевяты фестываль гудзеў на вясёлым панадворку.
Дзесятаму Кірмашу не пашанцавала з-за кавідна-пандэмійных абмежаванняў. Аднак беларусы зрабілі юбілейны Кірмаш у відэафармаце і выдалі “смачную” кулінарную кнігу.
Далей фестываль пераехаў з Палаца культуры ў Дом адзінства. На 11-ым Кірмашы беларусы збіралі ўраджай, на 12-ым тэмай была вясковая сядзіба.
13-ты Кірмаш адбыўся пасля культурнай рэформы ў Даўгаўпілсе, калі Цэнтр беларускай культуры стаў структурнай часткай Дома адзінства. Таму на 13-ым Кірмашы паразважалі: чым чорт не жартуе!
На 14-ым Кірмашы беларусаў аб’яднала хата бацькоў.
15-ты юбілейны Кірмаш вярнуўся ў Палац культуры і быў прысвечаны юбілею горада, Даўгаўпілсу – 750!
Розныя па характары і малюнку канцэртныя нумары – лірычныя і філасофскія, вясёлыя і сумныя, хіты і аўтэнтыка – гледачы прымалі “на ўра”: падпявалі, плакалі, апладзіравалі ад душы.
Завяршыўся юбілейны канцэрт песняй “Кірмаш, кірмашок” (аўтар слоў Галіна Сантоцкая, музыкі – Вячаслаў Пятроў), якая стала гімнам “Беларускага кірмашу ў Даўгаўпілсе”. Спявалі ўсе ансамблі – удзельнікі 15-га фестывалю, на вялікай сцэне Палаца культуры, і іх віталі шматлікія гледачы, стоячы, шчырымі і шчодрымі апладысментамі.
А потым на сяброўскай спеўцы ўдзельнікі фестывалю прымалі падзякі і сувеніры, віншавалі ідэйнага заснавальніка фестывалю Галіну Францаўну Сантоцкую, абменьваліся меркаваннямі, будавалі планы на новы год.
Ужо 15-ты раз фестываль “Беларускі кірмаш у Даўгаўпілсе” стаў пляцоўкай для сустрэчы аматарскіх калектываў беларусаў Балтыі, для зносін са сваімі гледачамі, для абмену лепшымі ўзорамі народнай культуры і рэалізацыі сваёй нацыянальна-культурнай ідэнтычнасці. А арганізатары ўжо прыдумалі тэму новага, 16-га Кірмашу, але пакуль трымаюць яе ў таямніцы.
https://bkc.daugavpils.lv/be/11-newsru/787-festivals-baltkrievu-gadatirgus-daugavpil-vienoja-draugus-jau-piecpadsmito-reizi?print=1&tmpl=component#sigProId8d34de774e
Інфармацыя падрыхтавана:
Жанна Раманоўская, кіраўніца
Цэнтра беларускай культуры Дома адзінства